ઇન્ટરનેટ પર કોઇ પણ લિંક પર ક્લિક કરતા પહેલાં તમે બે વાર વિચારો છો ખરા? તમને ખાતરી હોય છે ખરી કે એ લિંક તમને ખરેખર સાચા વેબપેજ પર જ દોરી જશે?
જો તમે ઇન્ટરનેટના અનુભવી, સ્માર્ટ યૂઝર હશો તો પીસી પર એ લિંક પર માઉસનો એરો લઇ જઇને નીચેના સ્ટેટસ બારમાં એ લિંકનું આખું એડ્રેસ જરૂર તપાસી લેતા હશો. એ જ રીતે, સ્માર્ટફોનમાં જે તે લિંક થોડો લાંબો સમય પ્રેસ કરી રાખવાથી તેની આખું એડ્રેસ જોવા મળે એ પણ તમે જાણતા હશો.
જોકે, આટલું જાણવાથી તમે સલામત છો એવી ધરપત હવે રાખી શકાય તેમ નથી.
ફિશિંગની જૂની રીત : નીચેનામાંથી જીમેઇલનું સાચું એડ્રેસ કયું, એ ફટાફટ કહી શકો?
gmai.com
gmai1.com
gmaill.com
gmial.com
gmail.co
gmail.com
grnail.com
grnaill.com
જાણીતી, અસલ વેબસાઇટના નામને તદ્દન મળતું આવતું યુઆરએલ બનાવીને, સામાન્ય યૂઝરને ભરમાવી દેવાની ટ્રિક વર્ષોથી ચાલી રહી છે.
ફિશિંગની નવી રીત : નીચેનામાંથી કયું એડ્રેસ અસલ એપલની વેબસાઇટ પર લઈ જશે, કહી શકશો?
https://www.apple.com
https://www.apple.com
બંને એક જ છે એવું તમે માનતા હો, તો તમારી ભૂલ થાય છે! બંને એડ્રેસ ભલે એક સરખાં દેખાતાં હોય, બંને જુદી જુદી સાઈટ પર લઈ જાય છે! માન્યામાં ન આવતું હોય તો બંને પર માઉસ લઈ જાઓ કે સ્માર્ટફોનમાં બંને લિંકને વારાફરતી જરા પ્રેસ કરતાં, ખૂલતી વિન્ડોમાં એમનાં આખાં એડ્રેસ વાંચી જુઓ!
‘‘આવું તો બની જ કેમ શકે?’’ એવું વિચારતા હો તો વાંચો આગળ!
આપણી મહત્વની વિગતો, જેમ કે ફુસબુક કે જીમેઇલ જેવી વેબસર્વિસ કે નેટબેન્કિંગના યૂઝરનેમ-પાસવર્ડ જેવી વિગતો ચોરવા માટે હેકર્સ વર્ષોથી આવી ટ્રિક્સ અજમાવતા રહ્યા છે. તેઓ જે તે વેબસર્વિસ કે બેન્કમાંથી મોકલાયો હોય એ રીતે આપણને ઈ-મેઇલ મોકલે અને તેમાં જણાવાયું હોય કે આગળની કાર્યવાહી માટે આ લિંક પર ક્લિક કરી, તમારા એકાઉન્ટમાં લોગ-ઇન થવું જરૂરી છે. આ ટ્રિક હવે ખાસ્સી જૂની થઈ છે અને અનુભવી લોકો હવે તેમાં ફસાતા નથી, કારણ કે તેઓ ઈ-મેઇલમાંની લિંકનું આખું સાચું એડ્રેસ તપાસી શકે છે, જે કોઈ બનાવટી વેબપેજનું હોય છે.
પરંતુ કલ્પના કરો કે તમને કોઈ ઈ-મેઇલમાં apple.com લખેલી બે લિંક મળી. પીસીમાં ગૂગલ ક્રોમમાં, આ બંને લિંક પર માઉસ લઇ જતાં કે સ્માર્ટફોનમાં લિંક પ્રેસ કરી રાખતાં એ વેબપેજના પૂરા એડ્રેસ તરીકે પણ https://www.apple.com લખેલું જોવા મળે છે. તો સ્વાભાવિક છે કે આપણે એવું માનીએ કે આ બંને લિંક આપણને એપલ કંપનીની અસલી વેબસાઇટ પર લઈ જશે. પરંતુ વાસ્તવમાં એવું બનતું નથી.
બેમાંથી એક લિંક પર ક્લિક કરતાં એડ્રેસ બારમાં https://www.apple.com જોવા મળે છે અને એપલની અસલી વેબસાઇટ જોવા મળે છે જ્યારે બીજી વેબસાઇટ પર એડ્રેસ બારમાં હજી પણ https://www.apple.com જોવા મળે છે તેમ છતાં એ પેજ એપલની અસલી વેબસાઇટનું નથી.
ઝાટકો લાગ્યો? આવું બની જ ન શકે એવું માનો છો? પણ આ હકીકત છે. જુઓ નીચેની તસવીરો!
એક જ જેવું લાગતું યુઆરએલ ક્લિક કર્યા પછી, ગૂગલ ક્રોમ અને માઇક્રોસોફ્ટ એજના એડ્રેસ બારમાં જુદું જુદું દેખાય છે. એ જ રીતે ફેસબુક જેવી સાઇટ પર પણ, બ્રાઉઝર બદલાય તેમ યુઆરએલ જુદું જુદું દેખાય છે!
આવું કેવી રીતે શક્ય છે અને તેનાથી બચવું કઈ રીતે?
